ورود کودک به کلاس اول دبستان یک مرحله مهم و دشوار از رشد کودک محسوب می شود که معمولا نگرانی هایی را برای والدین و کودک به همراه دارد. بیشتر مدارس، قبل ازپذیرش کودکان برای پایه اول ابتدایی آزمونی را از بچه ها به عمل می آورند تا برآورد کلی از توانایی های کودک داشته باشند که این آزمون با سنجش دانش آموزان که به طور عمومی انجام می گیرد، متفاوت است. یکی از مواردی که معمولا والدین دوست دارند بدانند روش مصاحبه و نوع سوالاتی است که در این آزمونها از بچه ها پرسیده می شود. به خصوص که معمولا بچه باید در حداقل سه مدرسه امتحان بدهد که در صورت قبول نشدن در یکی، در بقیه پذیرفته شود.

در مقطع ابتدایی، مدارس ویژه تیز هوشان از سوی وزارت آموزش و پرورش تعریف نشده است و احتمالا در پس این تصمیم ؛ منطقی نهفته بوده که جداسازی بچه های با بهره هوشی بالاتر را دراین مقطع مناسب نمی دانسته است. به هرحال مدارس به منظور بررسی بسیاری از خصوصیات کودک از جمله توانایی های عمومی مانند صحبت کردن ، گوش کردن ، توانایی های حرکتی ، توانایی به دست گرفتن مداد و … ، توانایی پوشیدن و در آوردن لباس و کفش ، اطلاعات عمومی و بسیاری موارد دیگر اقدام به آزمون و مصاحبه با کودک می نمایند. هرچند از نظر نگارنده، ثبت نام انتخابی از کودکان با بهره هوشی بالا به منظور آموزش احتمالا وسیع تر، آنطوریکه در برخی مدارس تبلیغ می شود؛ مناسب نمی باشد و نهایتا در بسیاری از موارد فشار وارده برای تحصیل در این مقطع موجب دلزدگی از درس و تحصیل در مقاطع مهمتر و بالاتر و از آن مهمتر اختلالات روانی در کودک میشود؛ لیکن با توجه به دغدغه پدر و مادرها، به این موضوع در این بخش پرداخته شده است.

از آنجا که هر مدرسه ای روش خاص خودش را برای آزمون دارد، نمی توان سوال ها را از قبل پیش بینی کرد و در این قسمت صرفا برخی پرسش ها که در بعضی از مدارس مطرح شده جهت آشنایی ذهن خوانندگان بیان می شود :

در اغلب اوقات از کودک می خواهند اسم ، نام خانوادگی و سنش را بگوید

امکان دارد از او بخواهند نام پدر و مادرش را بگوید

در اغلب اوقات از کودک آدرس و تلفن منزل و شماره تلفن همراه والدین پرسیده می شود

ممکن است شمردن از یک تا ده یا تا بیست را بپرسند ویا جمع و تفریق های ساده را بپرسند

ممکن است تصاویری را نشان دهند و مثلا بپرسند در این صفحه چند تا شکل سیب وجود دارد

شمردن برعکس از ۱۰ تا ۱ و یا حتی از ۲۰ تا ۱ ممکن است سوال شود، که مورد اخیر ممکن است برای بچه ها سخت باشد

سوالاتی نظیر اینکه برادر پدرت چه کسی می شود، می تواند مطرح شود

ممکن برای دیدن مهارت حرکتی کودک بخواهند لی لی برود و یا کفشش را در آورده و بپوشد

ممکن است برای دیدن تمرکز کودک بگویند مثلا گوش چپت را با دست راستت بگیرکه این مستلزم آشنایی با چپ و راست است

ممکن است از او بخواهند شعری را بخواند ، داستانی را تعریف کند و یا داستان نیمه کاره ای را که برایش تعریف کردند؛ کامل کند

اطلاعات عمومی مثل اسم رنگها، حیوانات، شکلهای هندسی مثل دایره و مربع، اسم شهر و کشوری که در آن زندگی می کند نیز امکان دارد مورد سوال قرار گیرد

معمولا برای دیدن مهارت دستان کودک در نوشتن و به دست گرفتن مداد، از او می خواهند یک نقاشی را رنگ کند یا ترسیم کند

گاهی یک نقاشی ناقص –مثلا ماشینی که یک چرخ ندارد – را به کودک می دهند که رنگ کند

همین تست می تواند با سنجش هوش تلفیق شود واز بچه بخواهند که یک آدم را ترسیم کند که هر چه آدم کاملتر باشد نشاندهنده بهره هوشی بالاتر است

در اغلب موارد سوال می شود که اگر بچه ای با شما بد رفتاری کند یا مثلا شما را هل بدهد چکار می کنی؟

ممکن است برای اطلاع از وضعیت خانواده بخواهند اعضای خانواده اش و یا خانه اش را نقاشی کند

آزمون و مصاحبه گاهی با حضور والدین در کنار کودک و گاهی به طور فردی انجام می شود.